How To Make A Panir :आज आपण माहिती घेणार आहोत पनीर निर्मिती, नव तंत्रज्ञान आणि या विषयाची माहिती देण्यासाठी आपल्या इथे मार्गदर्शक म्हणून आलेले आहेत. डॉक्टर हेमंत गावंडे, सहायक प्राध्यापक, दुग्ध तंत्रज्ञान महाविद्यालय वरुड पुसद जिल्हा यवतमाळ सर आपल्या कार्यक्रमात स्वागत नमस्कार, नमस्कार, मुर ता पनीर म्हणजे काय आणि या पनीर निर्मिती मध्ये किंवा उत्पादना ता किती वाव आहे सध्यापनीर हा दुधा पासून बनविला जाणारा एक पदार्थ आहे. भारतीय उपखंडात वेगवेगळे पारंपरिक दुग्ध पदार्थ बनविले जातात.
त्या पैकीच पनीर एक आहे.तापवलेल्या दुधा मध्ये आम्ता चे द्रावण टाकून दूध साखर विले जाते आणि त्यानंतर त्या दुधाला जो खाका तयार होतो त्याला दाब देऊन त्या ततं पाणी कमी करून जो पदार्थ बनतो त्याला पनीर अस म्हटलं जातं.
How To Make A Panir
आपल्या ता माहिती आहे की पनीर हा काही नवीन पदार्थ नाही आहे. तुम्ही कुठला ही होटल मध्ये गेले तर त्यांच्या मेनूकार्ड वरती तुम्हाला पनीर हा आवर्जून दिसून येतो. या व्यतिरिक्त पनीर ची लोकप्रियता दिवसेंदिवस वाढत चालली आहे. ज्या नामांकित कंपन्या आहेत ज्या आपण त्यांना म्हणू शकतो की मल्टी नेशनल फूड कंपनी,आह त्यांनी सुद्धा त्यांच्या मेनूकार्ड वर ती आता पनीर चे वेरिएंट किंवा पनीर असलेले पिझ्झा वगेरे त्यांच्या मेनूकार्ड मध्ये समावेश करायला सुरुवात केली. यावरूनच आपल्या ता समजते ती पनीर ची लोकप्रियता किती? आजमितीला भारत देशाच्या दुग्धोत्पादन है 100 चोर याण्णव दशलक्ष टन आहे.
पनीर विक्री पासून कित्येक लोकांनी लाखो कमविले आहे आणि कमवत आहेत. घरच्याच गाई आणि त्यांच्या दुधापासून बनवलेले ताजे आणि फ्रेश पनीर विक्रीपासून कित्येक नागरिकांचा आज व्यवसायात मोठ्या प्रमाणात वाढ देखील झालेली आहे. तर चला मित्रांनो आपण पनीर व्यवसायाबद्दल थोडीशी माहिती बघूया माहिती संपूर्ण वाचा.
How To Earn Dairy By Milk Products
How To Earn Dairy By Milk Products : एकूण दुधा पैकी साधारणपणे पाच ते 50 टक्के दूध जे आहे ते पनीर निर्मिती साठी वापरलं जातं आजच्या घडीला जर बाजारपेठेत पनीर च बाजारमूल्य पाहिलं तर 365 अब्ज रुपये एवढ्या मूल्या चं पनीर चामार्केट आहे आणि आह एका सर्वे नुसार सुद्धा आढळून आले आहे की 2021 ते 26 च्या दरम्यान संचयी वृद्धीदर जो आहे. म्हणजे ज्या ला कमिटी वरेज ग्रोथ रेट म्हटलं जातं तो 15 पसेंट आहे त्यामुळे भविष्यात सुद्धा पनीर ची मागणी ही वाढ तच राहणार आहे.निश्चितच हा निर्मिती मध्ये असे प्रमुख अडथळे आपल्या ता काय सांगत आहेतआजमिती ता जो भारत देशा मध्ये पनीर निर्मिती होते.
Whatsapp Group ज्वॉइन करण्यासाठी येथे क्लिक करा:- Click Here
📑 हे पण बघा : रेशीम उद्योग | रेशीम शेती | तुती लागवड
त्या पैकी जो आपण म्हणतो की ब्रॅन्डेड पनीर जे नामांकित कंपन्यांकडून जो पनीर विकला जातो किंवा त्याला एक प्रकारे संघटित क्षेत्र म्हटलं जातं तर त्या मध्ये 20 ते 25 टक्के पनीर बनविला जातो. उर्वरित पनीर जो आहे छोटे व्यावसायिक व्यापारी किंवा शेतकर यांच्या मार्फत बनवि ता जातो, छोटे दुग्ध व्यवसायिक वगैरेतर आहे त्यांच्या द्वारे जे पनीर बनवले जातात यामध्ये मुख्यत्वे तंत्रज्ञाना चा अभाव आढळून येतो आणि पनीर निर्मितीची प्रक्रिया योग्य प्रकारे माहीत नसल्या मुळे आणि अस्वच्छ वातावरणात बरेचदा पनीर बनविला जातो त्यामुळे त्याची टिकवण क्षमता ही कमी राहते, त्याचबरोबर तंत्रज्ञाना च्या अभावा मुळे जो पनीर मध्ये येणारा एकूण उतार आहे. दुधा पासून पनीर चा येणारे उतार आहे तो कमी मिळतो त्यामुळे येणारा नाफा आहे तो ही कमी मिळतो.
त्याची टिकवण क्षमता ही कमी राहते. त्याचबरोबर तंत्रज्ञाना च्या अभावा मुळे जो पनीर मध्ये येणारा एकूण उतार आहे.
दुधापासून पनीर वा येणारे उतार आहे तो कमी मिळतो त्यामुळे येणारा नफा आहे तो ही कमी मिळतो त्यामुळे आज तुम्हाला दिसून येत असे पनीर ची मागणी तर भरपूर आहे परंतु त्याचा पुरवठा आज बाजारपेठेत तेवढा दिसून येत.नक्कीच म्हणजे पनीर ची मागणी दिवसेंदिवस वाढत आहे. पण शेतकर् यांपर्यंत योग्य तंत्रज्ञान असल्यामुळे आपण म्हणता त्या प्रमाणे ते सातत्य किंवा दर्जेदार पनीर पुरवठा होऊ शकत नाही तर हे दर्जा म्हणजे काय हा दर्जा ठरवण्या साठी काही मानक शासनाने ठरवले त्या पनीर साठी.
निश्चितच भारता मध्ये 2006 साली अन्न सुरक्षा कायदा अमलात आला त्या अन्न सुरक्षा कायद्या अंतर्गत आज बाजारपेठ मध्ये आपण तीन प्रकारचे पनीर विकू शकतो तर यामध्ये फुल फॅट मीडिअम फॅट आणि हाय फॅट असे त्या पनीर चं वर्गीकरण केले ता आहे.
दुधापासून पनीर
फुल फॅट पनीर करीता आणि मिडियम फॅट पनीर करता त्या पनीर मध्ये जी आद्रता आहे किंवा ज्या ला आपण म्हणतो ते 60 टक्क्या पर्यंत असला पाहिजे तर तो फॅट करीता २० टक्क्यांपर्यंत असला पाहिजे, या व्यतिरिक्त जी त्याच्या मध्ये फॅट चं प्रमाण किंवा आपण ज्या ला स्निग्धांश अस म्हणतो तर हे.12100 आहे. फुल फॅट मध्ये आह एकूण घन पदार्था च्या 50 टक्के असला पाहिजे, मीडिअम फ्लॅट मध्ये 20 ते 50 पर्यंत आहे आणि तो फेंट मध्ये जे आहे ते 20 टक्के पेक्षा कमी असता.
प्रक्रिया थोडक्यात आपल्या ला काय सांगता येईल का?
पनीर बनविताना आपण सुरुवातीला दूध घेतो. दुधा ला एका विशिष्ट तापमाना पर्यंत ताप होतो. शक्यतो हे तापमान 90 डिग्री सेल्सिअस किंवा त्या पेक्षा जास्त असायला हवे कारण 90 डिग्री वरती दुधा मध्ये असणारे जे प्रतिमे आहे त्यांचा उतारा सुद्धा पनीर मध्ये येऊन पनीर चा उतारा वाढ तो तर 90 डिग्री सेल्सिअस पर्यंत ताप वले पाहिजे सर्वप्रथम आणि त्यानंतर मग दुधा ला आपण थंड करतो 70 ते 80 डिग्री सेंटिग्रेड पर्यंत त्या मध्ये आपण सायट्रिक अॅसिड चे द्रावणएक टक्के दोन टक्के अॅसिटिक ॲसिड च्या द्रावणाने आपण त्याला साखळी तो हे करत असताना आपल्या ता एक महत्वा ची बाब लक्षात घ्यायला पाहिजे की जे दुधा चे तापमान आहे तेच तापमान ते आपता जे आम्ता चे द्रावणआहे त्याचे सुद्धा आपल्याला आहमेनटेन ठेवायचे आहे.
त्यानंतर दूध, साखर वेल याच्या नंतर आपल्या ला जो मिश्रण तयार होतं ते पूर्णपणे साखर विण्याची प्रक्रिया होऊ देण्याकरिता 10 मिनिटे तसेच ठेवाय वे जेणेकरून त्याचा तापमान 65 डिग्री च्या खाती यायला नको.
यामध्ये काय होतं की साखर विण्याची प्रक्रिया ही पूर्ण होऊन जाते आणि पनीर मध्ये जे दुधातील घन पदार्थ आहे याचा पूर्ण उतारा येतो. त्यामुळे पनीर चे एकूण उत्पादन दुधा पासून मिळणारे वाटते.आता हे झाल्या च्या नंतर हिरवट पिवळसर पाणी आपल्या ला देशा लागल्या नंतर आपण ते तलम कापडा च्या साह्याने गाळून घ्या आणि काढून घेतल्या नंतर त्याला पनीर प्रेस मध्ये ठेवून योग्य प्रकारे दाब प्रत्यचा यानंतर सुद्धा एक अर्धा तास दाब दिल्यानंतर जेव्हा आपण पनीर चा साका तयार होतो तो आपण थंड पाण्या मध्ये ठेवा हे केल्या मुळे काय होते की पनीर चा पोत चांगला येतो.
📑 हे पण बघा : रेशीम (तुती) उद्योग अनुदान योजना 2023
Whatsapp Group ज्वॉइन करण्यासाठी येथे क्लिक करा:- Click Here
आणि शक्यतो पड पाणी जे आहे जवळपास चार ते 10 डिग्री सेल्सिअस या दरम्यान असाय ला हो.यामध्ये जर 1% सोडियम क्लोराइड राहू नसेल तर ते फारच चांगलं जेणेकरून मिळणारा पनीर आहे तो गुळगुळीत सुद्धा होतो आणि त्याला एक चांगला दर्जेदार पणे त्या पासून बनू शकतो.निश्चितच आपणी प्रक्रिया सांगितली.साखरोणे हाती महत्वाचा भाग आहे. तही साकारण्या ची जी प्रक्रिया आहेसाधारणता त्याच्या मध्ये ते आपण साइ ट्रिक ऍसिड सांगितलं 1-2 टक्का वापरायचा.हे वापरत असताना ती प्रक्रिया म्हणजे किती वेळात पूर्ण झाली पाहिजे किंवा हळूहळू टाकायचं की एका वेळेस टाकायचा साधारण प्रमाण किती लागतो त्याला याविषयी आपल्या ता काही माहिती देता येईल.
पनीर निर्मिती
जे आपण दूध साखरे विना करता जे रावणा वापरतो म्हणजे आम्हाला जे वापरतो बरेच वेळा वापरले जातात. यामध्ये प्रामुख्याने सायट्रिक अॅसिड चे द्रावण वापरले जातात जे भारतीय मानका मी असे आधी सांगितले की 2006- मध्ये जे अन्न सुरक्षा कायद्या ने मान के तयार केली आहे त्यानुसार आपल्या ला लेक्टिक आम्ल मैलिक आम्ल सायट्रिक आम्ल त्या बरोबरच विनेगर म्हणजे असेटिक आम्ल चार ते पाच टक्क्यां पर्यंतचे आणि आंबट वे म्हणजे आधी च्या पनीर बनविताना जे बनवलेले आहे ते. हे वापरण्यास परवानगी आहे.
यापैकी सायट्रिक आम्ला चे द्रावण जे आहे सर्वात जास्त प्रमाणात वापरले जाते याचे कारण असे आहे की त्या पासून बनणारे पनीर आहे. त्याला सौम्य अमली असा स्वाद असतो म्हणजे ज्या ला माइल ऑसिटिक टेस्ट म्हटलं जातं आणि ही उपयुक्त समजली जाते या व्यतिरिक्त सुद्धा अलीकडच्या काळात अॅसिटिक आम्लाचा सुद्धा वापर व्हायला लागते ला आहे. अशी टीका आम्ला मुळे काय होते? पनीर ला थोडी गोड सर चव प्राप्त होते तो सुद्धा पनीर ग्राहकांद्वारे पसंद केला जातो आणि यामध्ये महत्त्वाची बाब अशी आहे की.
आह सर्वात महत्त्वाचं म्हणजे जे साइ ट्रिक ऍसिड द्रावण आहे हे एक लिटर दूध तुम्हाला सांगण्या साठी साधारणपणे सहज सायट्रिक असिड हे दोन ग्राम एवढा लागतं आणि त्या व जर द्रावण बनवायचा झालं. एक ते दोन- टक्क्यां तुम्हाला जवळपास 100 ते 200 मिली द्रावण बन ते.तर अशा प्रकारे तुम्हाला एक ल…त्यामुळे ते हळूहळू डाव्या टाकायचे आहे आणि जस सांगितलं की 100 ते 200 मिमी पर्यंत राहू लागतात हे द्रावण टाकत असताना तुम्हाला हळूहळू दिसाय ता लागेत की एक हिरवट पिवळसर असा द्राव बाहेर ज्याला आपण असं म्हणतो त्यानंतर काय होईल की दूध पूर्णपणे सापडल्या नंतर हे तुम्हाला.दोनी गोष्टी वेगळे दिसायला लागते तेव्हा.म्हणजे ढवळत थोड्या थोड्या प्रमाणात टाकत जायचं आहे तर ही काळजी घेणे अत्यावश्यक आहे.
आता हे आपण बघितलं आपण अस म्हटलं की या दूध जसा स्टिंग हाऊसआणि असे नाही या दोन पॅरामीटर त्याचे आपल्या ला म्हणता येईल की उत्तम पनीर निर्मितीसाठी आवश्यक आहे तर हे फेंट किंवा सिग्यास किती टक्के असला पाहिजे आणि असे किती टक्के असला पाहिजे असं काही आपल्या ता सांगता येईल.
हा निश्चितच एक महत्वाची बाब आहे आहे संशोधनांती असे आढळले आहे की पनीर बनविताना जर तुम्हाला फूल फेंट पनीर बनवायचा आहे तर त्याच्या करीता झी शासनाने मान्यता दिलेल्या त्या मानका तर खरे उतरणारे जर
पनीर तुम्हाला बनवायचं असेल तर जे सुरुवाती चे दूध आहे.याच्या मध्ये फॅट आणि एसएनएफ म्हणजे स्निग्ध व खिग्धेतर यांचे गुणोत्तर जी आहे. एका 165 एवढा असला पाहिजे म्हणजे पाच टक्के फॅट असलेले दूध आणि त्याच्या सोबत नऊ टक्के असायला पाहिजे हे दूध वापरते तर तुम्ही फुल फॅट पनीर दर्जेदार फुल फॅट पनीर तुम्ही बनवूशकता होऊ शकतो. नक्कीच तो पाच टक्के आणि नऊ टक्के आपण एक उत्तम पनीर बनवा यासाठी व दुधाचा एक स्टैंडर्ड आपण म्हणू शकतो की तो बरयाचदा अस होत की खास करून म्हशीचं दूध आपण जर बघितलतर ह्याच्या मध्ये स्निग्धांशाचे प्रमाण जास्ती येतो हवामाना प्रमाणे किंवा सीजन प्रमाण सुद्धा हे प्रमाण बदलते अधिक त्रिग्धांश असतातर मग त्याच्या वर काय आपल्या ला उपाय करता येईल?
Whatsapp Group ज्वॉइन करण्यासाठी येथे क्लिक करा:- Click Here
अधिक स्त्रिग्धांशासाठी आपल्या ता तेजे दूध आहे ते आपल्या ला मलाही वेगळे करण्याचे यंत्र झाला पण क्रीम सेपरेटर असं म्हणतो त्या द्वारे त्या ची जी अतिरिक्त मताही आहे ती तुम्ही वेगळी करू शकता आणि आहे जे तुम्हाला मिळणार मलई विरहित दूध आहे आणि तुमचा म्हशीचे दूध आहे यांना मिश्रित करून तुम्ही पाच पट पर्यंतच्या फक्त तुमचा अॅडजस्ट करू शकता. दुधा वा आणि ही जी मलाही तुम्हाला वेगळी मिळाले ती आहे.
1 thought on “How To Make A Panir : पनीर निर्मिती नवतंत्रज्ञान 2023 | घरीच बनवा पनीर विक्री करून कमवा लाखो. पनीर प्रक्रिया Best Information”